Postępowanie w wypadkach wystąpienia chorób roślin
Wcześniej opisane środki zaradcze przeciwko chorobom roślin mają przede wszystkim za zadanie zabezpieczenie rolnikowi przyszłych upraw przed chorobami. Powstaje jednak pytanie, co rolnik ma robić z roślinami rosnącymi, gdy podlegną one chorobie.
Obserwacja upraw w czasie wzrostu roślin
Przede wszystkim rolnik musi stale, tj. systematycznie, co pewien czas obserwować stan zdrowia roślin w czasie wzrostu (wegetacji). Trzeba więc zaobserwować jaki jest stan młodych zasiewów, czy wschody były normalne, jak się zboża wykłosiły, a później czy nie pojawiła się na kłosach zbóż głownia, jak również czy na pszenicy nie ma śnieci i w jakim stopniu występuje rdza zbóż, a wreszcie czy niema ziaren żyta ze sporyszem.
Gdy zauważymy nienormalny rozwój nadziemnych części roślin, należy sprawdzić stan zdrowia ich korzeni.
Obserwacje ziemniaków należy prowadzić w okresie wegetacji i w czasie wykopek. W okresie wegetacji oględziny są szczególnie ważne, ze względu na występowanie chorób wirusowych i powinny być przeprowadzane trzy razy: pierwszy raz, gdy nać ziemniaczana ma 20 cm wysokości i następnie w odstępach dwóch, trzech tygodni.
Podobnież rolnik powinien oglądać często łąki, koniczyny i inne uprawy.
Obserwacje powyższe są bardzo ważne, pozwalają one bowiem wczas zauważyć chorobę i stwierdzić czy występuje ona na niektórych tylko roślinach, czy też dotknęła większą część roślin, przybierając rozmiary kieski.
Postępowanie z chorymi uprawami
Gdy choroba występuje rzadko na niektórych tj. nielicznych tylko roślinach, to może się opłacić ich usunięcie i zniszczenie, aby nie zarażały one innych zdrowych roślin (kłosy ze sporyszem, kłosy ze śniecią itp.).
Również przy stwierdzeniu małego tylko procentu chorych ziemniaków, może się opłacić wykopanie chorych krzaków i zniszczenie ich. Przy większym występowaniu chorób ziemniaczanych nie należy używać kłębów pochodzących z tej uprawy, jako sadzeniaków. W czasie wykopek ziemniaki należy od razu oddzielać zdrowe od chorych.
Jako ogólną zasadę należy przyjąć, że nie wolno przechowywać razem roślin chorych ze zdrowymi, dotyczy to więc kłębów ziemniaczanych, korzeni okopowych itp. Jeśli więc jedno pole jakiegoś zboża zostało dotknięte chorobą, a na innych pola uprawy są zdrowe, należy zachować przy sprzęcie odpowiednie ostrożności. Należy też mieć na względzie, że rośliny, dotknięte pewnymi chorobami (np. sporyszem), skarmiane w dużych ilościach, mogą się okazać szkodliwe dla zdrowia zwierząt.
Gdy zauważymy kaniankę na koniczynie, należy natychmiast przystąpić do jej zniszczenia.
Powstaje jeszcze pytanie, co robić, gdy choroba wystąpiła powszechnie i dotknęła większą część roślin w danej uprawie. W rolnictwie nie może się opłacić stosowanie na szeroką skalę różnych środków chemicznych, jak to może mieć miejsce z pielęgnacją drzew owocowych i warzyw w ogrodzie. W tym wypadku rolnik musi się pogodzić z klęską, co najwyżej może się zastanowić, czy nie opłaciło by się zaorać całe pole, czy jego część i posiać jeszcze na tym miejscu co innego. Do powzięcia tej trudnej decyzji pomocna będzie rolnikowi właściwa Stacja Ochrony Roślin, czy też najbliższy Zakład Doświadczalny. Możliwość przyorania zasiewów wskazuje, jak wielką wagę rolnik winien przywiązywać do środków zapobiegawczych.